Μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθοδοξίας, γιορτάζεται με ιδιαίτερο τρόπο σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Μεγαλοπρεπείς τελετές που καταλήγουν σε γλέντια που ενώνουν εκατοντάδες ανθρώπους σηματοδοτούν το τέλος των διακοπών.
Τήνος
H κοσμοσυρροή που δέχεται το νησί της Τήνου κατά τον Δεκαπενταύγουστο είναι γνωστή. Εκτός από την Κοίμηση της Θεοτόκου τιμάται και ο τορπιλισμός της Έλλης από τους Ιταλούς. Χιλιάδες είναι οι προσκυνητές που κατακλύζουν το νησί. Μεγάλη στιγμή του εορτασμού είναι, βέβαια, η περιφορά του επιταφίου της θαυματουργής εικόνας και η μεγαλοπρεπής λιτάνευσή της.
Πυργί
Το Πυργί, στα περίφημα Μαστιχοχώρια της Χίου, γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο με ένα ξεχωριστό πανηγύρι στην πλατεία του χωριού. Στη γραφική πλατεία του χωριού, όπου δεσπόζει η εκκλησιά, το γλέντι διαρκεί τρεις ημέρες. Ο γρήγορος σκοπός του παραδοσιακού «Πυργούσικου» χορού κυριαρχεί στο γλέντι.
Πάρος
Στην Εκατονταπυλιανή της Πάρου, η εκκλησία βρίσκεται ακριβώς επάνω στο λιμάνι της Παροικιάς. Στο νησί γίνεται περιφορά του επιταφίου της Παναγίας, ενώ οι εορτασμοί κορυφώνονται με ένα πολύ μεγάλο γλέντι με νησιώτικα τραγούδια.
Κεφαλονιά
Στο νησί της Κεφαλονιάς και στο χωριό Μαρκόπουλο, εμφανίζεται κάθε χρόνο το φαινόμενο που λέγεται «φιδάκια της Παναγιάς». Μικρά φιδάκια εμφανίζονται στον τρούλο της εκκλησίας. Σύμφωνα με τον μύθο, πρόκειται για τις καλόγριες ενός παλιού μοναστηριού που υπήρχε στη περιοχή που προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια των πειρατών παρακάλεσαν την Παναγιά να τις μεταμορφώσει σε φίδια.
Σύμφωνα με τη παράδοση, τα φιδάκια εμφανίζονται κάθε χρόνο την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου στην Παναγιά Φιδούσα και φέρνουν τύχη στο νησί και σε όσους δε διστάσουν να τα αγγίξουν.
Νίσυρος
Η Νίσυρος τιμά την Παναγία με το λεγόμενο «Νιάμερο», που γιορτάζεται από τις 6 Αυγούστου. Μαυροντυμένες γυναίκες, οι Εννιαμερίτισσες, πηγαίνουν στο μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής και παραμένουν εκεί για 9 ημέρες ακολουθώντας αυστηρή νηστεία και κάνοντας 300 μετάνοιες τη μέρα.
Ανήμερα της Παναγίας οι Εννιαμερίτισσες κρατούν δίσκους με κόλλυβα και προπορεύονται της πομπής της λιτάνευσης της εικόνας από τους ιερείς, οι οποίοι την οδηγούν στο χωριό για να ευλογήσει το πανηγύρι. Οι γυναίκες αποσύρονται μόνο όταν ξεκινήσει το γλέντι με τον τοπικό χορό της “κούπας”.
