Σύμφωνα με μια εκδοχή, η Aρτοτίνα ήταν η γενέτειρα του Φιλικού, οπλαρχηγού και ήρωα της Eπανάστασης του ’21, Aθανασίου Διάκου. Εδώ και η μονή του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου, όπου μόνασε σε νεαρή ηλικία ο Aθανάσιος Διάκος.
Για την ονομασία της Αρτοτίνας η επικρατέστερη εκδοχή είναι πως σημαίνει Νέα Αρτα και κατοικήθηκε γύρω στο 1585 από διωχθέντες Ηπειρώτες. Η Αρτοτίνα ερίζει μαζί με το χωριό Αθανάσιο Διάκο ( Άνω Μουσουνίτσα μέχρι το 1959) σχετικά με το ποιο χωριό είναι η γενέτειρα του Αθανασίου Διάκου. Είναι η πατρίδα πολλών άλλων οπλαρχηγών και καπεταναίων της Επαναστάσεως του 1821 μεταξύ των οποίων και οι: Λουκάς Καλιακούδας, συμπολεμιστής του Λάμπρου Κατσώνη, ο Δήμος Σκαλτσάς, ο Ιωάννης Ρούκης, ο Αντρίτσος Σαφάκας, ο Γιάννης Σαφάκας, ο Γεράντωνος, ο Ρούκης. Γι’ αυτό και παλαιότερα την αποκαλούσαν «καπετανοχώρι» της Δωρίδας. Η Αρτοτίνα στην επανάσταση του 1821 άργησε να ελευθερωθεί, εξ΄αιτίας της ισχυρής τουρκικής φρουράς της και τελικά αυτό έγινε από τον Κίτσο Τζαβέλα το 1828.
