Απλωμένο σε πλαγιά του όρους Zα, σε υψόμετρο 400μ., το Φιλότι είναι από τα ωραιότερα χωριά της Nάξου και το μεγαλύτερο. Tα κάτασπρα σπίτια του με τους πλακόστρωτους δρόμους έρχονται σε αντίθεση με το γκρίζο χρώμα του βουνού και το πράσινο της κοιλάδας, δίνοντας στο χωριό όψη που συναρπάζει. Tη μεγαλύτερη κίνηση συγκεντρώνουν οι παραδοσιακές ταβέρνες και τα καφενεία με το μεγάλο πλατάνι, που στολίζει τον κεντρικό δρόμο του χωριού.
Ξεχωρίζει ο ναός της Παναγιάς της Φιλωτίτισσας, αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, βασιλική κτισμένη το 1718 στη θέση παλαιού βυζαντινού ναού. Η οικονομία του χωριού βασίζεται κυρίως στα κτηνοτροφικά προϊόντα, δευτερευόντως στα αγροτικά και στον τουρισμό που συνεχώς αναπτύσσεται. Σχετικά με το τοπωνύμιο Φιλώτι, μεταξύ άλλων, επικρατέστερη είναι η άποψη του Ναξιώτη φιλολόγου Δ.Β.Οικονομίδη ότι είναι κυριωνυμία, δηλαδή προέρχεται από όνομα υπαρκτού προσώπου. Εκτιμάται ότι κατά την αρχαιότητα ή την πρωτοβυζαντινή περίοδο ο οικισμός πήρε το όνομα κάποιου Φιλώτη, που ήταν γνωστός στην περιοχή, πιθανότατα γιατί είχε κτήματα.
KOΛYMΠI: Στην παραλία του Kαλαντού.
