O χιλιοτραγουδισμένος Oμαλός αποτέλεσε καταφύγιο των Kρητικών σε χαλεπούς καιρούς, ορμητήριο επαναστατών και πεδίο μαχών στις εξεγέρσεις κατά των Tούρκων.
Από το οροπέδιο και συγκεκριμένα από την τοποθεσία Ξυλόσκαλο, ξεκινά το μονοπάτι για την διάβαση του ξακουστού σε όλο τον κόσμο φαραγγιού της Σαμαριάς. Στο Ξυλόσκαλο βρίσκεται το δασικό φυλάκιο και ένα κέντρο πληροφόρησης (είδος μουσείου) για τα Λευκά Όρη και τη Σαμαριά. Απέναντι και πάνω από το Ξυλόσκαλο ορθώνεται το κακοτράχαλο βουνό του Γκίγκιλου (ή Σαπημένος) με την κορφή του στα 2.080 μέτρα. Μια από τις ωραιότερες διαδρομές στα Λευκά Όρη είναι αυτή της ανάβασης στον Γκίγκιλο που απαιτεί πεζοπορία δυόμισι ωρών. Νοτιανατολικά του οροπεδίου, ένας ορεινός δρόμος πέντε χιλιομέτρων, οδηγεί στο ορειβατικό καταφύγιο του Καλλέργη, στα 1.680 μέτρα ύψος, από όπου η θέα είναι συγκλονιστική.
