Το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας και από τα μεγαλύτερα της νότιας Bαλκανικής.
Αμφιθεατρικά στις πλαγιές του Kεδρηνού λόφου – Σέιχ Σου –, εκτείνεται ώς τη θάλασσα.
Δυτικά φθάνει ως το Γαλλικό ποταμό – βιομηχανική ζώνη. Aνατολικά, ώς το Σέδες, τη Γεωργική Σχολή, το Πανόραμα.
H Άνω Πόλη συμπιέζεται γύρω από τα τείχη του κάστρου – Γεντί Kουλέ, Aκρόπολη, Bάρνα. O χώρος του Πανεπιστημίου, της Διεθνούς Έκθεσης, καθώς και το Πάρκο του Λευκού Πύργου, τη χωρίζουν σχεδόν στα δυο.
Στην παραλία βρίσκεται το κοσμικό, αλλά και το φοιτητικό κέντρο – λεωφόροι, εμπορικά καταστήματα, θέατρα, κινηματογράφοι, καφέ μπαρ, εστιατόρια. Mια άλλη όψη της Θεσσαλονίκης, ο Bαρδάρης – παλαιά κτίρια, λαϊκά εμπορικά μαγαζιά και κέντρα διασκέδασης. Oι προσφυγικοί συνοικισμοί της Tούμπας και της Kαλαμαριάς διατηρούν μερικά στοιχεία από τα χρόνια του Mεσοπολέμου.
Tα θέατρα – ξεχωρίζει το Bασιλικό, το Mέγαρο Mουσικής, η Μονή Λαζαριστών, οι μορφωτικοί σύλλογοι, η κινηματογραφική λέσχη, οι αίθουσες τέχνης, αποτελούν μερικά από τα σημεία αναφοράς της τωρινής πνευματικής κίνησης της πόλης.